Waargebeurd: Wie is de echte bankmedewerker?
Gerda, al jaren klant bij SNS, kreeg een alarmerend telefoontje. | foto: iStock
Gebeld door je bank
Stel je voor: Op een doordeweekse dag word je gebeld door een medewerker van SNS. Zijn boodschap? ‘Een crimineel probeert € 3.000 van uw rekening op te nemen. Uw rekening is in gevaar.’ En hij geeft aan dat je betaalpas een virus heeft, dus je pas moet snel worden opgeschoond.
>>Spoiler alert: de ‘bankmedewerker’ aan de lijn is een boef (boef 1).
Scene 1: Gerda wordt gebeld door haar bank
Zo begon het onprettige avontuur voor Gerda, 65 jaar, al jaren klant bij SNS. Volgens de man aan de telefoon moet Gerda snel handelen om te voorkomen dat er geld wordt gestolen. Om deze betaling tegen te houden moet ze snel een tegenboeking doen. De man vertelt Gerda precies wat zij daarvoor moet doen en welke gegevens zij daarbij moet invoeren in haar SNS App. En heel belangrijk: ze moet de invoer ook bevestigen door deze te ondertekenen. Zo zou ze kunnen voorkomen dat er € 3.000 van haar rekening wordt afgeschreven.
De man vertelt haar daarna dat er een collega van hem naar haar huis komt om haar te helpen de betaalpas op te schonen. Op een kladblaadje schrijft ze de code ‘557-5636’, zodat ze de collega van de man straks kan identificeren.
Scene 2: De bankmedewerker komt aan de deur
Als haar deurbel gaat, ziet Gerda een man van ongeveer 30 jaar oud. Hij draagt een ‘keurig wit hemd en een moderne zwarte broek met gaten’. Nadat hij de code '557-5636' heeft genoemd is ze gerustgesteld: dit moet de collega van de man aan de lijn zijn!
Het voelt niet vreemd als Gerda haar betaalpas aan hem meegeeft. De man zegt dat hij de pas meeneemt naar de SNS Winkel om ‘m daar samen met het anti-fraudeteam op te schonen. Ze krijgt haar pas vandaag nog terug.
Gerda is al die tijd aan de telefoon gebleven met de eerste ‘bankmedewerker’. Hij adviseert haar om nu haar pincode te veranderen. Zo kan ze een nieuwe fraudepoging tegengaan. Na de eerste piep spreekt ze haar huidige pincode in en na de tweede piep haar nieuwe pincode.
>>Spoiler alert 2: Gerda is slachtoffer van bankhelpdeskfraude.
Scene 3: Dit gebeurt er écht met het geld van Gerda
Wat Gerda niet weet, is dat door het opvoeren en ondertekenen van de tegenboeking daadwerkelijk € 3.000 is afgeschreven van haar betaalrekening. De man aan de telefoon heeft Gerda op het verkeerde been gezet.
Ook wordt haar betaalpas op dat moment voor een betaling gebruikt. In een Apple-winkel schaft iemand (boef 2) een product aan van een paar duizend euro.
De criminelen die Gerda’s betaalpas in handen hebben, zijn niet tevreden over het resultaat. Ze willen nog een grote aankoop doen, maar dat lukt ze niet. De man die de betaalpas had opgehaald bij Gerda brengt deze vervolgens bij haar terug.
Ondertussen heeft SNS de verschillende betalingen opgemerkt. Een medewerker van het fraudeteam ziet deze opmerkelijke betalingen en houdt ze goed in de gaten.
Gerda heeft nog steeds haar vaste telefoon aan haar oor. De man aan de lijn trekt nu een psychologisch ingewikkeld scenario uit de kast. Gerda weet niet dat in dit scenario de rollen zijn omgedraaid: de boeven zijn de good guys en de ‘echte bankmedewerker’ is de boef.
Scene 4: Gerda belt de bank
De boef die nog steeds aan de lijn is, vertelt Gerda dat de politie deze zaak aandachtig volgt. En dat de politie de hulp van Gerda nodig heeft om de criminelen op te sporen. Ze moet een 030-nummer bellen. Volgens de boef is dit een telefoonnummer van criminelen die net doen of ze de bank zijn. In werkelijkheid is dit het nummer van de Continue Fraude Detectie (CFD). Een afdeling die – 24 uur per dag - betaaltransacties van klanten volgt om fraude te voorkomen.
Gerda belt met haar mobiele telefoon het nummer. Ze geeft aan dat haar rekening geblokkeerd is en dat ze met haar pas niet kan pinnen. De CFD-bankmedewerker aan de lijn vraagt haar onder meer over de grote betaling in de Apple-winkel. Gerda krijgt van de man aan de vaste lijn de instructie om te zeggen dat de betaling voor een iPhone is.
De CFD-bankmedewerker hoort de onzekerheid en vraagt welke type. Gerda heeft hier niet meteen antwoord op. Als de CFD-bankmedewerker vraagt of de antwoorden haar worden ingefluisterd, gaat Gerda twijfelen. En ze vraag zich af: Is deze man de good guy en de man die ik al een paar uur aan de lijn heb nu de boef?
Scene 5: De echte bank stuurt de politie langs
De CFD-bankmedewerker merkt aan Gerda’s reactie dat er iets niet klopt. Om paniek te voorkomen, sluit hij het gesprek kalm af en blokkeert uit voorzorg de pas. Hij belt 112 en noemt Gerda’s woonadres. Zo’n 10 minuten later klopt de politie luid op haar voordeur.
De man die bij Gerda thuis was om de betaalpas terug te brengen (boef 2) is er ondertussen vandoor gegaan.
Hoe gaat het nu met het slachtoffer?
Gerda - die in het echt een andere naam heeft -, is enorm geschrokken en heeft meteen aangifte gedaan bij de politie. Het politieonderzoek naar de boeven is op dit moment nog bezig. Dankzij de oplettendheid van de CFD-bankmedewerker, de 'échte bankmedewerker', is meer financiële schade voorkomen.
Hoe vergroot je jouw weerbaarheid tegen fraude?
- Houd je beveiligingscodes (dus ook je pincode) voor jezelf en geef je bankproducten, zoals je betaalpas, nooit aan iemand anders.
- Beveilig de apparatuur die je gebruikt voor online bankieren en check regelmatig je (betaal)rekeningen.
- Doe geen overboeking op verzoek van een bankmedewerker.
- Twijfel je of je de échte bank aan te telefoon hebt? Beëindig het gesprek en bel zelf terug op het telefoonnummer dat op onze site staat. Of loop binnen bij een van onze winkels.
- Meld fraude en incidenten meteen bij de bank.
Veilig internetbankieren
Internetbankieren en betalen moeten veilig zijn. Lees wat wij doen en wat je zelf kunt doen.
Fraude melden
Zie je onbekende overboekingen of denk je dat je benaderd bent door criminelen? Meld het dan bij ons.