Kinderen en de verleiding van reclame

Kinderen komen al jong in aanraking met reclame. Via televisie, online spelletjes of als ze video’s en vlogs kijken. Hoe leer je je kind wat reclame is en hoe hij of zij met de verleiding omgaat? Tips in 4 stappen.

Reclame en verleiding - kinderen en geld

Stap 1: Bewust zijn van wat reclame is

Kinderen hebben vaak niet in de gaten dat iets reclame is. Een folder of een reclame in de winkel herkennen ze waarschijnlijk wel als reclame. Maar reclame via spelletjes, vlogs en televisie is moeilijker te herkennen. Kinderen worden continu verleid, dus zorg ervoor dat je kind zich daarvan bewust wordt, bijvoorbeeld door erover te praten. En laat zien in welke vormen reclame allemaal voorbij kan komen.

Goed om te weten:
In de Nederlandse Reclame Code zijn er speciale regels vastgelegd om kinderen en minderjarigen te beschermen. Reclame mag bijvoorbeeld niet misleidend zijn. En reclame mag niet in strijd zijn met de wet, de waarheid, de goede smaak en fatsoen. De regels voor kinderreclame worden in Nederland steeds strenger om kinderen beter te beschermen tegen alle verleidingen.

Weet je nog?

In de eerste jaren van deze eeuw had je ringtone-reclames op televisie. Je kon een beltoon kopen door een sms te sturen en zat dan meteen aan een abonnement vast. 

Stap 2: Leer de verleiding onderdrukken

Reclame speelt in op impulsen. Een impuls is als je iets ineens gaat doen terwijl je er eerder nog niet mee bezig was. Als je bijvoorbeeld ineens iets koopt, terwijl dat niet op je lijstje stond. Bijvoorbeeld een pakje kauwgom op de band in de supermarkt leggen omdat je oog er bij de kassa op valt.

Reclame speelt handig in op deze impulsen. Zodra je kind zich daarvan bewust is, is het (misschien, want het blijft heel moeilijk) makkelijker om de impuls te bedwingen. In de omgeving van een kassa wordt er altijd extra ingespeeld op impulsen. En aanbiedingen spelen hier ook op in.

In de supermarkt staan niet voor niets aantrekkelijke verpakkingen altijd op kinderooghoogte. Vertel je kind dat een supermarkt dit expres doet, om zo meer producten te verkopen.

Als beste getest ...

  • Vaak zie je ergens op staan: Als beste getest. Wat betekent dat? Door wie is het getest? Hoe groot was de groep producten die getest werd? Dit zijn kreten die je altijd met gezond wantrouwen moet geloven.

Wat kun je je kind leren?

  1. Sta altijd even stil voordat je iets koopt. En denk even na over wat er erna gebeurt. Bijvoorbeeld dat je dan minder spaargeld hebt en dus iets anders niet kunt kopen. Of dat je teleurstelling voelt. Omdat je dit ding eigenlijk helemaal niet zo graag wilde, maar je hebt laten verleiden.
  2. Wil je dit product echt graag hebben en waarom dan? Zijn er nog andere, vergelijkbare producten waar je uit kunt kiezen? Is er niet toevallig eentje die je liever wilt hebben?
  3. Is de aanbieding echt goed? Of lijkt dit alleen maar zo?

Quiz: wat is de beste aanbieding?

Weet jij als ouder zelf meteen wat de beste aanbieding is? Zet onderstaande aanbiedingen samen met je kind in de goede volgorde en ontdek dat niet elke aanbieding even goed is.

In welke aanbieding is de prijs per zak het laagst? Een zak snoep kost normaal € 1, maar kun je nu kopen voor …

  1. 1+1 gratis
  2. 2e halve prijs
  3. 2+1 gratis
  4. 3 zakken voor € 2,50
  5. 30% korting

(de oplossing vind je onderaan de pagina)

Stap 3: Onderschat de invloed van rolmodellen niet

Kinderen zijn makkelijk te beïnvloeden. Dat merk je bijvoorbeeld al als je kind iets zegt als: “bij Pieter mag dat wel”, of “Pieter heeft wel al een telefoon”. Reclamemakers weten dat. En maken daar dankbaar gebruik van. Bijvoorbeeld: als een favoriete vlogger een bepaalde trui heeft, vindt je kind dat waarschijnlijk een coole trui. Kan je kind deze trui vervolgens via een linkje kopen, ook nog mét korting, dan voelt dat natuurlijk als een geweldige kans.

53% wil graag dingen hebben die klasgenoten ook hebben. In 2013 was dit nog 46%.
Bron: Nibud Kindonderzoek 2018.


Uit onderzoek van Deloitte blijkt dat vloggers veel invloed hebben op het bestedingsgedag van kinderen. 33% van de kinderen koopt iets omdat ze het zagen op YouTube of vloggerpagina’s. Sinds kort mogen vloggers alleen nog maar reclame maken als ze duidelijk vermelden dat het om reclame gaat. Maar de vraag is of kinderen hierdoor leren om de juiste keuzes te maken.

33% van de kinderen koopt iets omdat ze het zagen op YouTube of vloggerpagina’s.
Bron: Deloitte, 2017

Stap 4: Erken je eigen invloed

Als ouder heb je meer invloed dan je misschien denkt. Bespreek de invloed van reclame met je kind en laat zien hoeveel reclame er wordt gemaakt. Kijk eens mee met je kind (vlogs, games) om zelf aan te geven wanneer er reclame voorbij komt.  

Speel bijvoorbeeld het sluikreclamespel als je televisie kijkt. Vraag tijdens het televisie kijken wie als eerste een verborgen reclameboodschap ziet. Dit kan een kledingmerk zijn, of bijvoorbeeld een chipsmerk of make-up. Zo leer je je kinderen sluikreclame herkennen.

Voorbeeld: 0% suiker

  • Staat op de verpakking heel positief ‘0% suiker’, dan denken veel kinderen dat het dus een gezond product is. Leg uit dat er in plaats van suiker dan waarschijnlijk zoetstoffen in zitten, die niet erg gezond zijn.  

Ook goed om op te letten: Soms kun je in een spel iets extra’s krijgen als je bijvoorbeeld 10x iets liket. Of als je andere mensen uitnodigt voor hetzelfde spel. Dit is geen reclame, en het kost geen geld, maar het is wel ook een manier om je kind te verleiden.

Antwoorden quiz:

Dit zijn de antwoorden op de aanbiedingenquiz van eerder op deze pagina:

1.    0,50 per zak (de winnaar!)
2.    0,75 per zak
3.    0,66 per zak
4.    0,83 per zak
5.    0,70 per zak

De beste aanbieding is dus 1+1 gratis, de slechtste is 3 zakken voor € 2,50.

SNS Jeugd Betalen

SNS Jeugd Betalen

Met SNS Jeugd Betalen leert je kind hoe je online inlogt op je rekening en hoe je met een pinpas betaalt.
Kinderen en geld

Kinderen en geld

Jong geleerd is oud gedaan. Wat kun je als ouder doen en waar moet je aan denken?